Powrót Matki – wprowadzenie Ikony Jasnogórskiej do Polskiej Kaplicy w Notre-Dame
Po sześciu latach od tragicznego pożaru Katedry Notre-Dame, jedna z najważniejszych dla katolików świątyń w sercu Paryża znów napełniła się modlitwą i pieśniami w języku polskim i radością Polaków. W sobotę, 8 listopada 2025 r., odbyła się uroczystość ponownego wprowadzenia Ikony Matki Bożej Częstochowskiej do odnowionej Polskiej Kaplicy w Katedrze Notre-Dame i Msza św. pod przewodnictwem abp. Tadeusza Wojdy, przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, metropolity gdańskiego.
Wśród koncelebransów znaleźli się m.in. sekretarz generalny KEP bp Marek Marczak, delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej bp Robert Chrząszcz i biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz. W uroczystości wzięła udział Pierwsza Dama RP Marta Nawrocka, a wydarzenie transmitowane było na oficjalnym kanale katedry. Zapis transmisji jest dostępny na YouTube: https://www.youtube.com/live/thHTCM1HzBg
Symboliczny powrót
To wydarzenie jest nie tylko religijnym, ale i historycznym znakiem nadziei. Pożar z 15 kwietnia 2019 r., który strawił dach i iglicę Notre-Dame, poruszył sumienia całego świata. Wśród modlących się wówczas Francuzów byli również Polacy, którzy błagali o ocalenie świątyni – i ocalenie duchowego dziedzictwa Europy.
Świątynia została odbudowana dzięki wysiłkowi tysięcy rąk i serc. Gdy 8 grudnia 2024 r. arcybiskup Laurent Ulrich poświęcał na nowo katedrę, wypowiedział słowa, które dziś nabierają szczególnego znaczenia: „Niezależnie od tego, czy wierzycie, czy nie, jesteście mile widziani, by uczestniczyć w radości tych, którzy odzyskali swój kościół-matkę”.
„Kościół-matka to piękny obraz przestrzeni pełnej miłości dla wszystkich. Matka kocha wszystkie swoje dzieci i zaprasza je do siebie. Ona nie dzieli nas na lepszych i gorszych, na bardziej i mniej kochanych; ani pod względem narodowości, ani wyznania, czy innych kryteriów. Wszyscy jesteśmy w ten sam sposób dopuszczeni do Bożej miłości, która nas nawraca, oczyszcza i uświęca. Uosobieniem tej powszechnej miłości Kościoła jest Maryja” – mówił abp Wojda podczas sobotniej homilii. Dziś ta „matka kościołów” ponownie otwiera swoje serce również dla Polonii.
Notre-Dame – duchowa przestrzeń Polaków
Katedra Notre-Dame od wieków stanowiła szczególne miejsce także w historii Polski. To tutaj bywał Henryk Walezy – pierwszy elekcyjny król Polski. W XIX wieku przy jej murach modlili się polscy romantycy, wygnańcy i patrioci, dla których Maryja była znakiem nadziei w czasach zaborów. Tu, w cieniu gotyckich wież, dojrzewały polskie modlitwy o wolność i wiarę.
W 2018 r., z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości, w Katedrze otwarto Polską Kaplicę, poświęconą Matce Bożej Częstochowskiej. To w niej umieszczono kopię Cudownego Obrazu przekazaną przez paulinów z Jasnej Góry. Zaledwie kilka miesięcy później pożar zamknął to miejsce na lata.
Dziś odnowiona kaplica ponownie staje się ważną przestrzenią modlitwy, tożsamości i wspólnoty Polaków.
Ikona Jasnogórska – serce polskiej duchowości
W swojej homilii abp Tadeusz Wojda przypomniał, że według pobożnej tradycji autorem Ikony miał być św. Łukasz Ewangelista, który malował Maryję. Miał on przebywać z Maryją w Jej domu i spisywać wspomnienia o Jezusie, które Ona zachowywała w swoim sercu. Przekaz mówi, że Ewangelista użył do tego blatu stołu, przy którym Święta Rodzina zasiadała do modlitwy i posiłku. Ta tradycja z pewnością jest tylko symboliczna. Mówi jednak, jak blisko Jezusa i Maryi jest wizerunek, który dzisiaj podziwiamy.
Niezależnie od historycznego przekazu, obraz z Jasnej Góry od wieków stanowi mistyczne centrum polskiej wiary.
„My, Polacy, wzięliśmy do serca słowa Jezusa o swojej Matce. Rozkochaliśmy się w Maryi i wzięliśmy Ją do swojego domu” – mówił arcybiskup Wojda.
Kaplica Polska – duchowy most z Jasną Górą
Polska Kaplica w Notre-Dame ma być nie tylko miejscem kultu, ale także przestrzenią spotkania Polaków rozsianych po świecie.
„Tu będzie jakaś część Częstochowy – duchowy most do Pani z Jasnej Góry. Tu jest nasz dom, gdzie jest nasza Matka” – mówił abp Wojda
Od tragedii do radości
Odbudowa katedry i powrót Ikony to również symbol duchowego odrodzenia Europy. Abp Wojda przywołał słowa papieża Leona XIV o „nowej wiośnie Kościoła” – odradzającej się wierze młodych Francuzów i Europejczyków, którzy na nowo odkrywają sens chrztu i Ewangelii.
Jak zauważył przed uroczystością metropolita warszawski abp Adrian Galbas: „Maryja z Jasnej Góry, w każdym miejscu, w którym Jej Ikona się znajduje, przychodzi do nas jako pomoc i obrona. Cieszę się, że także mieszkańcy Paryża będą mogli przychodzić do tej kaplicy i prosić o Jej opiekę.”
Matka, która łączy narody
Udział Pierwszej Damy RP Marty Nawrockiej w uroczystości podkreśla, że wydarzenie ma nie tylko wymiar religijny, ale i narodowy. Obecność przedstawicieli władz francuskich i polskich stanowi znak wagi wydarzenia.
Modlitwa Polonii i nadzieja Europy
Dla Polonii paryskiej ten dzień jest powrotem do domu – do miejsca, w którym modlitwa w języku ojczystym łączy się z modlitwą całego Kościoła. Dla Europy – to znak, że wiara, choć doświadczona próbami, zawsze może się odrodzić. Jak zakończył swoją homilię arcybiskup Wojda: „Maryjo, nasza Pani, Pani Częstochowska, prowadź nas zawsze do Twojego Syna!”.
Uroczysta Msza zakończyła się hymnem „Te Deum Laudamus” (pol. „Ciebie Boga wysławiamy”), hymnem wczesnochrześcijańskim, którego autorstwo tradycja przypisuje św. Ambrożemu i św. Augustynowi.
Słowa podziękowań pod adresem Pierwszej Damy oraz Polaków wygłosił rektor katedry Notre-Dame ks. Olivier Ribadeau Dumas, mówiąc: „Gdyby zabrakło tu Ikony Matki Boskiej Jasnogórskiej, zabrakłoby czegoś w tej świątyni”.
Ze strony Polski Misji Katolickiej we Francji, która współorganizowała uroczystość, Rektor PMK ks. Bogusław Brzyś również zwrócił się do Marty Nawrockiej: „Pani obecność jest znakiem łączności z Ojczyzną, która jest nam tak droga”.
Uroczystość podsumował abp Tadeusz Wojda, przewodniczący KEP, dziękując arcybiskupowi Paryża i rektorowi katedry za przyjęcie „naszej Matki Jasnogórskiej” oraz Polonii francuskiej i byłemu ambasadorowi RP w Paryżu Tomaszowi Młynarskiemu, który sprowadził Ikonę do Notre-Dame w 2018 r. Słowa uznania skierował również pod adresem Polskiej Misji Katolickiej i ambasady RP w Paryżu.
Wprowadzenie Ikony Jasnogórskiej do Kaplicy Polskiej cieszyło się tak dużym zainteresowaniem, że podjęto decyzję o zorganizowaniu drugiej Mszy św., która odbyła się tego samego dnia o godz. 15:00. Szacuje się, że w obu okolicznościowych Mszach św. zaplanowanych na ten dzień – o 9:30 i o 15:00 – wzięło udział w sumie ok. 2,3 tys. osób, choć chętnych było zdecydowanie więcej.
Polskifr.fr
Publikujemy pełną treść homilii abp. Tadeusza Wojdy, katedra Notre-Dame, 08.11.2025
Szanowna Pani Prezydentowo,
Czcigodni Bracia w Biskupstwie i Kapłaństwie,
Księże Rektorze tutejszej Bazyliki,
Księże Rektorze Polskiej Misji Katolickiej we Francji,
Panie Ambasadorze,
Czcigodni Przedstawiciele Władzy państwowej różnego stopnia,
Szanowni Goście, Przedstawiciele Polonii,
Siostry Zakonne, Osoby Konsekrowane,
Siostry i Bracia, czciciele Matki Bożej Częstochowskiej!
1. Opatrzność zgromadziła nas dzisiaj w tym wyjątkowym, świętym miejscu. Wszyscy jesteśmy pod wielkim wrażeniem tej budowli, która od wieków jest poświęcona Najświętszej Maryi Pannie – „Naszej Pani”. Ten kościół był świadkiem wielu podniosłych wydarzeń w życiu duchowym i społecznym Francji. Niektóre wydarzenia miały ogromne znaczenie dla całej Europy i świata.
Gromadzi nas tu również Matka Jezusa – Maryja. To Jej dom i tu spotyka się z nami – swoimi dziećmi. W tym kościele kształtuje się wiara paryżan oraz wszystkich pielgrzymów, zwłaszcza szukających nadziei dla swojego życia. Widać to w Roku Jubileuszowym przeżywanym pod znakiem: „Pielgrzymów nadziei”.
Właśnie nadzieja pozwoliła uporać się z tragedią pożaru, jaki w 2019 roku dotknął ten Boży dom. Wszyscy mamy przed oczami dramatyczne obrazy płomieni, które trawiły katedrę Notre-Dame. Cały świat zatrzymał się tego dnia i patrzył z nadzieją, że uda się uratować ten duchowy symbol wiary Francji – najstarszej córy Kościoła. Walczący z pożarem strażacy i inne służby robiły, co mogły. W tym samym czasie na zewnątrz działo się coś niesłychanego. Telewizje świata pokazywały liczne grupy ludzi zebranych w pobliżu Île-de-la-Cité, którzy gorliwie się modlili. Wielu klękało na ulicy i z różańcem w ręku prosiło Matkę Jezusa o ratunek dla katedry i o bezpieczeństwo dla walczących z żywiołem.
Notre-Dame została odbudowana. Gdy odbudowywano jej mury, sklepienia i wieże, w tym czasie Bóg odbudowywał wiarę Europejczyków. Wiemy to zwłaszcza tu i widzimy to we Francji. Poświęcenie katedry 8 grudnia 2024 r. zbiegło się z tysiącami próśb o chrzest i podobną liczbą powrotów do żywej wiary, zwłaszcza ludzi młodych wiekiem i młodych duchem. Papież Leon zauważył ten fenomen podczas lipcowego Jubileuszu Młodych. Do francuskich katechumenów i neofitów mówił: „Quelle joie de voir des jeunes qui s’engagent dans la foi et veulent donner un sens à leur vie, en se laissant guider par le Christ et son Évangile ! Le baptême fait de nous des membres à part entière de la grande famille de Dieu” (Discours du pape Léon XIV aux néophytes et catéchumènes français, 29.07.2025).
Tendencja powrotu do Boga jest dostrzegalna w coraz większej liczbie krajów naszego kontynentu. Przypominają nam się prorocze słowa św. Jana Pawła II o „nowej wiośnie Kościoła”. One zdają się wypełniać na naszych oczach.
2. Arcybiskup Paryża Laurent Ulrich powiedział podczas uroczystości poświęcenia tej katedry w zeszłym roku: „Que vous soyez croyants ou non, vous êtes bienvenus pour participer à la joie des croyants d’ici qui rendent gloire à Dieu d’avoir retrouvé leur église-mère”. Kościół-matka to piękny obraz przestrzeni pełnej miłości dla wszystkich. Matka kocha wszystkie swoje dzieci i zaprasza je do siebie. Ona nie dzieli nas na lepszych i gorszych, na bardziej i mniej kochanych; ani pod względem narodowości, ani wyznania, ani innych kryteriów. Wszyscy jesteśmy w ten sam sposób dopuszczeni do Bożej miłości, która nas nawraca, oczyszcza i uświęca. Uosobieniem tej powszechnej miłości Kościoła jest właśnie Maryja, którą dziś zawiesimy ponownie w tej bazylice.
3. A według pobożnej tradycji ikonę jasnogórską napisał sam św. Łukasz Ewangelista. Miał on przebywać z Maryją w Jej domu i spisywać wspomnienia o Jezusie, które Ona zachowywała w swoim sercu. Przekaz mówi, że Ewangelista użył do tego blatu stołu, przy którym Święta Rodzina zasiadała do modlitwy i posiłku. Ta tradycja z pewnością jest tylko symboliczna. Mówi jednak, jak blisko Jezusa i Maryi jest wizerunek, który dzisiaj podziwiamy i na który patrzymy.
Teologia ikony podpowie, że poprzez jej kontemplację wstępujemy w głęboką duchową więź, w pewnego rodzaju komunię z samym Chrystusem. Każdy może wejść w tę bliskość poprzez modlitwę spojrzenia.
4. My, Polacy, czcimy Maryję na naszej ziemi, ale również na emigracji. Każde miejsce Jej poświęcone jest naszym duchowym domem. Także ta paryska katedra w minionych wiekach wiązała się z dziejami narodu polskiego.
Notre-Dame dawała polskim emigrantom poczucie macierzyńskiej miłości Najświętszej Dziewicy.
5. Dziś też jesteśmy w katedrze Notre-Dame. Cieszymy się, że znajduje się tu Kaplica Polska. Poświęcona została 1 grudnia 2018 r., w 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Środowiska Polonii umieściły w niej wizerunek bliski sercu każdego Polaka – ikonę z Częstochowy. Ocalała z pożaru, dziś wraca na swoje miejsce, po dokonanej renowacji.
Nadal chcemy się modlić w tym właśnie miejscu i przywoływać Jej macierzyńskiej opieki. Nadal będzie to ważne miejsce dla emigrantów z Polski oraz pielgrzymów odwiedzających Paryż. Tu będą mogli odetchnąć polskim uczuciem i oddać się w ramiona ukochanej Matki. Tu będzie jakaś część Częstochowy – duchowy most do Pani z Jasnej Góry.
6. Na koniec przyjrzyjmy się samej ikonie. Teologia wskazuje, że w centrum ikony zawsze jest Jezus Chrystus. Nasz obraz to mistyczne przedstawienie Bożego Syna i Niepokalanej Matki. Zawiera on tajemnicę Wcielenia i mówi o nieskończonej miłości Boga do człowieka, o zdolności Stwórcy, aby zbliżyć się do swojego stworzenia tak bardzo, że zechciał stać się jego częścią. Chrystus przyjął ludzką naturę i przyszedł na świat rodząc się z Dziewicy Maryi. Częstochowska ikona ukazuje właśnie tę prawdę. A Maryja wskazując na swojego Syna zdaje się mówić: To On jest waszą drogą. Idźcie za Nim! Nie jest to droga łatwa, bo jej częścią jest cierpienie. Sama dobrze wie, co to cierpieć i co to jest cierpienie. Dwie rysy na twarzy są tego znakiem. Dlatego mówi: Nie bójcie się! Z wysokości krzyża, Jezus sam dał wam przykład, jak znosić trudy tej drogi. Idźcie i nie ustawajcie! Wy patrzcie na Maryję, a ona z największą miłością i czułością będzie zawsze patrzeć na was. Na końcu tego wszystkiego – mówi do nas – jest mój Syn – odpuszczenie waszych grzechów i wasza wieczna nagroda.
A więc wołamy: Maryjo, nasza Pani, Pani Częstochowska, prowadź nas zawsze do Twojego Syna!
Amen.
Foto i tekst: polski.fr
