Konferencja 26.10.2020
Uroczystego otwarcia dokona prof. dr Andrzej Przyłębski, Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Niemczech, z wykształcenia także filozof.
Na program składają się następujące wystąpienia:
Prof. dr habil. Christoph Kann, Instytut Filozofii Uniwersytetu im. Heinricha Heinego w Düsseldorfie: „Roman Ingarden w kontekście współczesnej filozofii“
Prof. dr habil. Jagna Brudzińska, Polska Akademia Nauk, Instytut Filozofii i Socjologii, Archiwum Husserla, Uniwersytet w Kolonii: „Od ucznia do przyjaciela. Roman Ingarden i Edmund Husserl albo fenomenologia w trudnym czasie“
Dr habil. Anita Pacholik-Żuromska, Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu: „Jak filozofia Romana Ingardena może wpłynąć na współczesną filozofię ducha?”
Prof. dr habil. Arkadiusz Chrudzimski, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filozofii: „Roman Ingarden o ontologii intencjonalności“
Prof. dr habil. Dr. h.c. Dieter Birnbacher, Instytut Filozofii, Uniwersytet im. Heinricha Heinego w Düsseldorfie: „Ingarden o ontologii dzieła muzycznego: Dzieło jako otwarty imperatyw“
Prof. dr habil. Zdzisław Krasnodębski, Uniwersytet w Bremie, członek Parlamentu Europejskiego: „Roman Ingarden – Podsumowanie“
Roman Ingarden (1893-1970) największy polski filozof i fenomenolog, autor prac z zakresu aksjologii, antropologii filozoficznej, estetyki oraz filozofii języka, zaliczany jest do najwybitniejszych światowych klasyków filozofii. Świetny pisarz i humanista o szerokich zainteresowaniach literackich, a także muzycznych – ukończył klasę skrzypiec w Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego. Dziełem życia Romana Ingardena – jego opus magnum – jest “Spór o istnienie świata”, porównywane do “Metafizyki” Arystotelesa, zwanej „biblią filozofii”. Dzieła Romana Ingardena oraz zawarte w nich przemyślenia przyczyniły się znacząco m.in. do rozwoju postmodernizmu w teorii sztuki.
Roman Ingarden studiował matematykę i filozofię na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie, zaś w roku 1912 przeniósł się na Uniwersytet Georga-Augusta w Getyndze, gdzie kontynuował studia filozoficzne pod kierunkiem fenomenologa prof. Edmunda Husserla. W roku 1918 obronił doktorat na Uniwersytecie Albrechta i Ludwiga we Freiburgu pt.: “Intuicja i intelekt u Henryka Bergsona”.
Po obronie doktoratu we Freiburgu Roman Ingarden wrócił do Polski i pracując nad habilitacją, uczył jednocześnie matematyki, psychologii i filozofii w gimnazjum. W roku 1925 został pracownikiem naukowym Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie w roku 1933 otrzymał tytuł profesora. Podczas Drugiej Wojny Światowej Roman Ingarden przebywał dalej we Lwowie, gdzie nie tylko kontynuował oficjalne zajęcia na uniwersytecie, ale także brał czynny udział w tajnym nauczaniu podziemnego Uniwersytetu Lwowskiego. W czasie okupacji – odcięty od literatury fachowej – rozpoczął prace nad swoim największym dziełem filozoficznym „Spór o istnienie świata”, co umożliwiło mu przetrwanie najcięższych czasów. Gdy w wyniku II wojny światowej Lwów znalazł się poza granicami Polski, w roku 1946 zaproponowano Romanowi Ingardenowi objęcie katedry filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
Wraz z ugruntowywaniem się w Polsce okupacji komunistycznej oraz pogłębiającego się stalinizmu na polskich uczelniach, w roku 1949 zakazano Romanowi Ingardenowi nauczania i usunięto go z grona pracowników naukowych uniwersytetu. Po tzw. „przewrocie październikowym”, stanowiącym kres terroru stalinowskiego w Polsce, w roku 1957 zakaz ten został zniesiony i Roman Ingarden powrócił do pracy naukowej na uniwersytecie.
Roman Ingarden studiował u Kazimierza Twardowskiego i Edmunda Husserla; był przyjacielem Edyty Stein – późniejszej świętej – z którą prowadził korespondencję. Do uczniów Ingardena należał m.in. ks. Józef Tischner, filozof związany z ruchem „Solidarności”.
Za życia Romana Ingardena ukazały się jego 224 dzieła, a prawie cały dorobek naukowy Romana Ingardena dostępny jest w języku niemieckim. Najważniejsze dzieła polskiego filozofa to: “Spór o istnienie świata” (1947, 1948); “O dziele literackim” (1931); “Studia z estetyki” (1957-1970); “O pytaniach esencjalnych” (1925). Roman Ingarden wygłosił około 300 wykładów w kraju i za granicą, zaś publikacja jego dzieł filozoficznych liczy obecnie trzynaście tomów. Już po śmierci wielkiego filozofa, w roku 1975, ukazała się świetna i niezwykle do dziś poczytna książka Romana Ingardena: “Książeczka o człowieku”.
